ความสัมพันธ์ระหว่างอัตราดอกเบี้ยและค่าเงิน

คุณเคยสงสัยไหมว่าเวลาแบงก์ชาติปรับ “อัตราดอกเบี้ย” ทำไมค่าเงินบาทถึงแข็งขึ้นหรือลง? ทั้งสองเรื่องนี้ดูเหมือนไม่เกี่ยวกันเท่าไหร่ แต่จริง ๆ แล้วมันผูกกันแน่นมาก แถมยังส่งผลต่อเศรษฐกิจทั้งประเทศอีกด้วย ลองนึกภาพว่า “อัตราดอกเบี้ย” คือแรงดึงดูดนักลงทุน ส่วน “ค่าเงิน” ก็เหมือนราคาของสินค้านั้น ยิ่งดึงดูดมาก ราคาก็ยิ่งขึ้น มาดูกันว่าเรื่องนี้มันซับซ้อนแค่ไหนแต่เข้าใจได้ง่ายกว่าที่คิด

อัตราดอกเบี้ยคืออะไร?

อัตราดอกเบี้ยคือราคาที่ต้องจ่ายเพื่อยืมเงินหรือผลตอบแทนจากการปล่อยกู้ให้กับผู้อื่นในระยะเวลาหนึ่ง โดยปกติจะคำนวณเป็นเปอร์เซ็นต์ของเงินต้นที่ยืมไป เช่น หากยืมเงิน 1,000 บาท และอัตราดอกเบี้ย 5% ในหนึ่งปี คุณจะต้องจ่ายเงินคืนทั้งหมด 1,050 บาท ซึ่งในที่นี้ 50 บาท คือดอกเบี้ยที่ต้องจ่ายในปีนั้น ๆ

อัตราดอกเบี้ยเป็นเครื่องมือที่สำคัญในการควบคุมเศรษฐกิจของประเทศ ธนาคารกลางของแต่ละประเทศจะใช้การปรับอัตราดอกเบี้ยเพื่อช่วยจัดการกับปัญหาทางเศรษฐกิจ เช่น การควบคุมเงินเฟ้อ หรือกระตุ้นการเติบโตทางเศรษฐกิจ โดยจะมีการปรับอัตราดอกเบี้ยให้สูงขึ้นหรือลดลงตามสถานการณ์

การกำหนดอัตราดอกเบี้ยจะไม่เป็นเพียงแค่การพิจารณาอัตราดอกเบี้ยเงินฝากหรือเงินกู้ของธนาคารพาณิชย์ แต่ยังมีการพิจารณาในระดับการเงินมหภาคอีกด้วย ธนาคารกลางจะพิจารณาเศรษฐกิจของประเทศจากหลายปัจจัย เช่น อัตราเงินเฟ้อที่มีการเปลี่ยนแปลงและอัตราการเจริญเติบโตของผลิตภัณฑ์มวลรวมในประเทศ (GDP) เพื่อการตัดสินใจในระดับการตั้งอัตราดอกเบี้ย

ธนาคารกลางของประเทศต่าง ๆ จะมีอำนาจในการกำหนดอัตราดอกเบี้ยนโยบาย โดยมักจะปรับเพิ่มหรือลดขึ้นอยู่กับการควบคุมเศรษฐกิจ เช่น ถ้าเศรษฐกิจชะลอตัวและต้องการกระตุ้นให้เกิดการลงทุนหรือการใช้จ่ายในภาคครัวเรือน ธนาคารกลางอาจลดอัตราดอกเบี้ยลงเพื่อให้การกู้ยืมเงินมีต้นทุนที่ต่ำลง ในทางตรงกันข้าม หากเศรษฐกิจร้อนแรงเกินไปและเกิดภาวะเงินเฟ้อ ธนาคารกลางอาจปรับอัตราดอกเบี้ยให้สูงขึ้นเพื่อควบคุมเงินหมุนเวียนในระบบเศรษฐกิจ

แล้วค่าเงินคืออะไร?

ค่าเงินคือราคาของสกุลเงินหนึ่งเมื่อเทียบกับอีกสกุลหนึ่ง เช่น เมื่อเราเห็นว่า USD/THB = 36 แปลว่า 1 ดอลลาร์สหรัฐฯ เท่ากับ 36 บาทไทย นั่นหมายความว่า ค่าเงินของสกุลเงินหนึ่งจะมีมูลค่าหรือราคาที่เปลี่ยนแปลงตามอัตราการแลกเปลี่ยนกับสกุลเงินอื่น ๆ ซึ่งเป็นสิ่งที่สะท้อนถึงพลังซื้อและความเชื่อมั่นในสกุลเงินนั้น ๆ ในตลาดโลก

• ดุลการค้า
  • ดุลการค้า คือ ความแตกต่างระหว่างการส่งออกและการนำเข้าของประเทศ เมื่อประเทศส่งออกสินค้ามากกว่าที่นำเข้า ก็จะทำให้เงินทุนไหลเข้ามาในประเทศ ส่งผลให้ค่าเงินแข็งขึ้น หากนำเข้ามากกว่าการส่งออก ค่าเงินจะอ่อนลง
• การลงทุนจากต่างประเทศ
  • เมื่อมีการลงทุนจากต่างประเทศเข้ามามาก ค่าเงินก็จะได้รับผลดี เพราะนักลงทุนต้องแลกเงินสกุลท้องถิ่นเพื่อการลงทุน หากมีการลงทุนอย่างต่อเนื่อง ค่าเงินของประเทศนั้นก็จะแข็งขึ้น
• อัตราดอกเบี้ย
  • อัตราดอกเบี้ยมีผลต่อค่าเงินอย่างมาก เนื่องจากเมื่ออัตราดอกเบี้ยสูง นักลงทุนนิยมฝากเงินหรือยืมเงินจากประเทศนั้น ๆ เพื่อให้ได้ผลตอบแทนที่สูงขึ้น การไหลเวียนของเงินทุนทำให้ค่าเงินแข็งขึ้นในที่สุด
• สถานการณ์เศรษฐกิจ-การเมือง
  • สถานการณ์ภายในประเทศ เช่น ภาวะเศรษฐกิจและความมั่นคงทางการเมือง มีผลโดยตรงต่อค่าเงิน หากเศรษฐกิจดีและการเมืองมีเสถียรภาพ ค่าเงินจะมีแนวโน้มแข็งขึ้น เพราะนักลงทุนมั่นใจในประเทศนั้น ๆ หากเกิดความไม่แน่นอนทางการเมืองหรือวิกฤตเศรษฐกิจ ค่าเงินก็อาจอ่อนตัวลงได้
• การคาดการณ์ของนักลงทุน
  • นักลงทุนมีบทบาทสำคัญในการกำหนดค่าเงิน หากนักลงทุนคาดการณ์ว่าเศรษฐกิจของประเทศนั้นจะดีขึ้นในอนาคต ก็จะทำให้ค่าเงินของประเทศนั้นแข็งค่า แต่หากมีการคาดการณ์ว่าค่าเงินจะอ่อนค่าหรือเศรษฐกิจไม่ดี นักลงทุนอาจตัดสินใจขายเงินสกุลนั้น ๆ ซึ่งทำให้ค่าเงินลดลง
• เงินเฟ้อ
  • การที่ประเทศมีอัตราเงินเฟ้อสูง จะทำให้สินค้าของประเทศนั้นมีราคาสูงขึ้นเมื่อเทียบกับประเทศอื่น ๆ และทำให้ผู้บริโภคหรือผู้ผลิตในประเทศหันไปซื้อสินค้าจากต่างประเทศแทน ส่งผลให้ค่าเงินอ่อนค่าลง
• การแทรกแซงของธนาคารกลาง
  • ธนาคารกลางของแต่ละประเทศอาจแทรกแซงค่าเงินด้วยการซื้อหรือขายสกุลเงินในตลาดการเงิน เพื่อรักษาเสถียรภาพของค่าเงินหรือบรรเทาผลกระทบจากการเคลื่อนไหวของค่าเงินที่มากเกินไป การแทรกแซงนี้สามารถช่วยทำให้ค่าเงินแข็งตัวหรือลดลงได้ตามที่ธนาคารกลางต้องการ
• สถานการณ์ทางการค้าระหว่างประเทศ
  • ความสัมพันธ์ทางการค้าระหว่างประเทศส่งผลต่อค่าเงินเช่นกัน หากมีการทำข้อตกลงทางการค้าระหว่างประเทศที่ทำให้การส่งออกหรือการนำเข้าสินค้าระหว่างประเทศเพิ่มขึ้น ก็สามารถส่งผลให้ค่าเงินของประเทศนั้นๆ แข็งขึ้นได้
• ความเชื่อมั่นของตลาด
  • ความเชื่อมั่นในค่าเงินของประเทศจะส่งผลต่ออัตราการแลกเปลี่ยน หากตลาดมั่นใจในเสถียรภาพและการเติบโตของเศรษฐกิจ ค่าเงินจะได้รับความต้องการมากขึ้น ทำให้ค่าเงินแข็งค่าขึ้นตามไปด้วย
• สถานการณ์ทางภูมิศาสตร์การเมือง
  • ความขัดแย้งทางการเมืองหรือความไม่มั่นคงทางภูมิศาสตร์ เช่น สงครามหรือวิกฤตในภูมิภาคหนึ่ง ๆ สามารถทำให้ค่าเงินอ่อนตัวลง เนื่องจากความกลัวของนักลงทุนที่อาจมีความเสี่ยงต่อการลงทุนในประเทศนั้น ๆ

อัตราดอกเบี้ยมีผลต่อค่าเงินยังไง?

สถานการณ์	อัตราดอกเบี้ย	การลงทุน	ผลต่อค่าเงิน	เหตุผล
ดอกเบี้ยสูง	สูง	นักลงทุนต่างชาติเพิ่มการลงทุน	ค่าเงินแข็งขึ้น	เมื่อดอกเบี้ยสูง นักลงทุนต่างชาติสนใจลงทุนในประเทศนั้น เพื่อผลตอบแทนที่สูงขึ้น ส่งผลให้ความต้องการสกุลเงินเพิ่มขึ้น ทำให้ค่าเงินแข็งตัว
ดอกเบี้ยต่ำ	ต่ำ	นักลงทุนย้ายไปลงทุนที่อื่น	ค่าเงินอ่อนลง	เมื่อดอกเบี้ยต่ำ นักลงทุนจะมองหาประเทศที่มีดอกเบี้ยสูงกว่า เพื่อผลตอบแทนที่ดีกว่า ส่งผลให้เงินทุนไหลออกจากประเทศ ค่าเงินอ่อนลง
ดอกเบี้ยลดลงเร็ว	ลดลงอย่างรวดเร็ว	เงินทุนไหลออกจากประเทศ	ค่าเงินอ่อนลง	การลดอัตราดอกเบี้ยเร็วเกินไปอาจทำให้นักลงทุนสูญเสียความมั่นใจในเศรษฐกิจ ส่งผลให้เกิดการถอนเงินและค่าเงินอ่อนลง
ดอกเบี้ยเพิ่มขึ้นค่อยๆ	เพิ่มขึ้นอย่างช้าๆ	นักลงทุนเข้ามาลงทุนเพิ่มขึ้น	ค่าเงินแข็งขึ้น	การเพิ่มอัตราดอกเบี้ยอย่างค่อยเป็นค่อยไปช่วยให้การลงทุนของต่างชาติเติบโตอย่างมั่นคง ทำให้ค่าเงินแข็งขึ้นอย่างต่อเนื่อง
ดอกเบี้ยต่ำในช่วงยาวนาน	ต่ำในระยะยาว	นักลงทุนยังคงหาที่ลงทุนอื่น	ค่าเงินอ่อนลง	หากอัตราดอกเบี้ยต่ำในระยะยาว นักลงทุนจะเริ่มมองหาสถานที่ที่สามารถให้ผลตอบแทนที่ดีกว่า ทำให้เงินทุนไหลออกและค่าเงินอ่อนลง

ตารางเปรียบเทียบผลกระทบของอัตราดอกเบี้ยต่อค่าเงิน

อัตราดอกเบี้ยมีผลต่อค่าเงินอย่างชัดเจน ซึ่งสามารถแยกแยะผลกระทบต่าง ๆ ได้ตามสภาวะการเปลี่ยนแปลงของอัตราดอกเบี้ยในประเทศหรือในต่างประเทศ เมื่ออัตราดอกเบี้ยในประเทศเพิ่มขึ้น ก็จะทำให้ค่าเงินแข็งขึ้น เนื่องจากนักลงทุนต่างชาติจะต้องการลงทุนในประเทศที่มีผลตอบแทนสูงขึ้น ซึ่งจะทำให้มีการไหลเข้าเงินทุนและค่าเงินของประเทศนั้นจะแข็งค่าขึ้นตามไปด้วย

ในทางตรงกันข้าม เมื่ออัตราดอกเบี้ยลดลง นักลงทุนมักจะมองหาที่ลงทุนที่ให้ผลตอบแทนสูงกว่า และทำให้เกิดการไหลออกของเงินทุนจากประเทศนั้น ส่งผลให้ค่าเงินอ่อนลง การลดอัตราดอกเบี้ยจึงทำให้สกุลเงินในประเทศมีแนวโน้มลดค่าลงตามไปด้วย เนื่องจากนักลงทุนจะไม่สนใจที่จะถือเงินในสกุลนั้นและหันไปลงทุนในประเทศที่มีดอกเบี้ยสูงกว่า

ในกรณีที่อัตราดอกเบี้ยในประเทศคงที่ แต่ประเทศอื่น ๆ ปรับอัตราดอกเบี้ยขึ้น ค่าเงินของประเทศที่คงอัตราดอกเบี้ยจะอ่อนลง เนื่องจากประเทศที่ปรับอัตราดอกเบี้ยขึ้นจะดึงดูดนักลงทุนมากขึ้น ซึ่งทำให้เงินทุนไหลออกจากประเทศที่ไม่ได้ปรับอัตราดอกเบี้ยไปยังประเทศที่ให้ผลตอบแทนที่สูงกว่า ส่งผลให้ค่าเงินของประเทศนั้นอ่อนค่าลง

อย่างไรก็ตาม หากอัตราดอกเบี้ยในประเทศสูง แต่เกิดภาวะเงินเฟ้อสูงตามมา ค่าเงินอาจมีความไม่แน่นอน นักลงทุนอาจลังเลที่จะลงทุนในประเทศนั้นเนื่องจากความเสี่ยงจากอัตราเงินเฟ้อสูง ความเสี่ยงจากความไม่แน่นอนของเศรษฐกิจอาจทำให้ค่าเงินไม่สามารถแข็งค่าหรืออ่อนค่าลงได้อย่างชัดเจนตามที่คาดการณ์ไว้ เพราะนักลงทุนอาจหลีกเลี่ยงการลงทุนในสกุลเงินที่เสี่ยงสูง

ตัวอย่างง่าย ๆ ที่เห็นได้ชัด

• ปี 2022-2023: เฟดขึ้นดอกเบี้ย ค่าเงินดอลลาร์แข็งปึ้ก
  • เมื่อธนาคารกลางสหรัฐฯ (Fed) ปรับขึ้นอัตราดอกเบี้ยอย่างต่อเนื่อง ค่าเงินดอลลาร์สหรัฐฯ แข็งค่าขึ้นอย่างชัดเจน
  • นักลงทุนต่างชาติมีแรงจูงใจในการลงทุนในสหรัฐฯ เนื่องจากผลตอบแทนที่สูงจากอัตราดอกเบี้ยที่เพิ่มขึ้น
  • ผลที่ตามมาคือมีการไหลเวียนของเงินทุนออกจากประเทศตลาดเกิดใหม่ รวมถึงประเทศไทย ซึ่งทำให้ค่าเงินของประเทศเหล่านั้นอ่อนค่าลงเมื่อเทียบกับดอลลาร์
  • ดอลลาร์ที่แข็งค่าขึ้นทำให้ต้นทุนในการซื้อสินค้าจากสหรัฐฯ หรือการนำเข้าจากสหรัฐฯ สูงขึ้น ซึ่งอาจกระทบต่อการค้าและเศรษฐกิจของประเทศอื่น ๆ
• ประเทศไทย: ธปท. ค่อย ๆ ปรับขึ้นดอกเบี้ย
  • ธนาคารแห่งประเทศไทย (ธปท.) ปรับขึ้นอัตราดอกเบี้ยอย่างช้า ๆ ในช่วงปี 2022-2023 เมื่อเทียบกับประเทศอื่น ๆ ที่ปรับดอกเบี้ยอย่างรวดเร็ว
  • การปรับขึ้นดอกเบี้ยช้าทำให้ค่าเงินบาทอ่อนตัวเมื่อเทียบกับสกุลเงินหลัก เช่น ดอลลาร์สหรัฐฯ และยูโร
  • แม้การปรับอัตราดอกเบี้ยจะช่วยลดแรงกดดันจากเงินเฟ้อ แต่ค่าเงินบาทที่อ่อนตัวทำให้สินค้านำเข้ามีราคาแพงขึ้น
  • ค่าเงินบาทที่อ่อนค่าอาจส่งผลกระทบต่อภาคการผลิตที่ต้องใช้วัตถุดิบจากต่างประเทศ เนื่องจากค่าใช้จ่ายในการนำเข้าสูงขึ้น

ผลกระทบที่ตามมาจากการเปลี่ยนแปลงของค่าเงิน

สถานการณ์	ข้อดี	ข้อเสีย	ผลกระทบต่อเศรษฐกิจ	ผลกระทบต่อชีวิตประจำวัน
ค่าเงินแข็ง	นำเข้าสินค้าราคาถูกลง	ส่งออกยากขึ้น	การนำเข้าสินค้าและบริการราคาถูกขึ้น	ราคาสินค้าจากต่างประเทศจะลดลง, ประหยัดค่าใช้จ่าย
	เงินเฟ้อลดลง	รายได้จากการท่องเที่ยวลดลง	ค่าเงินที่แข็งทำให้เงินเฟ้อลดลง	ราคาของสินค้าที่นำเข้ามีราคาถูกลง
	เดินทางต่างประเทศสบายกระเป๋า		ค่าเงินแข็งทำให้การเดินทางไปต่างประเทศราคาถูกขึ้น	ประหยัดค่าใช้จ่ายในการท่องเที่ยวต่างประเทศ
ค่าเงินอ่อน	ส่งออกดีขึ้น	นำเข้าสินค้าแพงขึ้น	การส่งออกสินค้าเพิ่มขึ้นจากการที่สินค้าในประเทศมีราคาถูกลง	สินค้าในประเทศมีราคาถูกลงสำหรับผู้ซื้อในต่างประเทศ
	นักท่องเที่ยวเข้ามามากขึ้น	เงินเฟ้อเพิ่มตาม	นักท่องเที่ยวเข้ามามากขึ้นเนื่องจากค่าเงินที่อ่อนค่า	การท่องเที่ยวในประเทศน่าสนใจสำหรับนักท่องเที่ยวต่างชาติ
				ค่าใช้จ่ายในประเทศอาจสูงขึ้นจากภาวะเงินเฟ้อ

การเคลื่อนไหวของค่าเงินกับการลงทุน

การเคลื่อนไหวของค่าเงินมีผลต่อการตัดสินใจในการลงทุนของนักลงทุนต่างชาติอย่างมาก เนื่องจากพวกเขาจะพิจารณาอัตราดอกเบี้ยและความเสี่ยงของการลงทุนในแต่ละประเทศเป็นปัจจัยหลักในการตัดสินใจว่าเงินของพวกเขาจะไปอยู่ที่ไหน หากคุณเป็นนักลงทุนต่างชาติ คุณคงต้องการผลตอบแทนที่สูงที่สุดในขณะที่ลดความเสี่ยงให้เหลือน้อยที่สุด ดังนั้น หากประเทศใดให้ดอกเบี้ยสูงพร้อมทั้งมีความมั่นคงทางเศรษฐกิจและการเมือง นักลงทุนก็จะมีแนวโน้มที่จะเลือกประเทศนั้น

อย่างไรก็ตาม ความเสี่ยงก็เป็นสิ่งที่ไม่สามารถมองข้ามได้ หากประเทศ A เสนออัตราดอกเบี้ยที่สูงกว่า เช่น 5% แต่มีความเสี่ยงทางการเมืองหรือเศรษฐกิจสูง นักลงทุนอาจเลือกประเทศ B ที่มีอัตราดอกเบี้ย 3% แต่มีความมั่นคงทางเศรษฐกิจและการเมืองที่สูงกว่า ด้วยเหตุนี้การเคลื่อนไหวของค่าเงินและอัตราดอกเบี้ยจึงเป็นปัจจัยที่สำคัญที่นักลงทุนต้องคำนึงถึงเมื่อเลือกสถานที่ลงทุน

การเปลี่ยนแปลงของค่าเงินก็มีผลกระทบโดยตรงต่อนักลงทุนต่างชาติ เนื่องจากการเคลื่อนไหวของค่าเงินอาจทำให้ผลตอบแทนจากการลงทุนเปลี่ยนแปลงไป หากค่าเงินของประเทศที่นักลงทุนเลือกลงทุนอ่อนค่าลง อาจทำให้ผลตอบแทนที่ได้จากการลงทุนลดลงหากคิดเป็นสกุลเงินของนักลงทุนเอง ในทางกลับกัน หากค่าเงินของประเทศนั้นแข็งค่าขึ้น การลงทุนจะได้รับผลตอบแทนที่ดีขึ้น

สำหรับนักลงทุนต่างชาติที่เน้นการลงทุนในตลาดการเงินหรือในสินทรัพย์ที่เกี่ยวข้องกับค่าเงิน การเคลื่อนไหวของค่าเงินจะเป็นปัจจัยที่ต้องติดตามอย่างใกล้ชิด โดยเฉพาะในช่วงที่มีการเปลี่ยนแปลงของอัตราดอกเบี้ยที่อาจส่งผลกระทบต่อค่าเงิน ทำให้ผู้ลงทุนต้องประเมินความเสี่ยงที่อาจเกิดขึ้นจากการเคลื่อนไหวของค่าเงินในระยะยาวเพื่อให้การลงทุนมีความปลอดภัยสูงสุดและผลตอบแทนที่ดีที่สุด.

ค่าเงินกับตลาดหุ้น: เชื่อมโยงกันไหม?

• ดอกเบี้ยขึ้น หุ้นลงจริงไหม?
  • เมื่ออัตราดอกเบี้ยขึ้น:
    • ต้นทุนการกู้ยืมของบริษัทเพิ่มขึ้น ซึ่งจะส่งผลกระทบต่อผลประกอบการของบริษัทที่ต้องพึ่งพาการกู้ยืมเพื่อการขยายธุรกิจ
    • ความสามารถในการทำกำไรของบริษัทลดลง เนื่องจากต้นทุนทางการเงินที่สูงขึ้นจะทำให้บริษัทต้องจ่ายดอกเบี้ยมากขึ้น ส่งผลให้กำไรลดลง
    • นักลงทุนอาจโยกเงินไปสู่พันธบัตรหรือสินทรัพย์ที่เสี่ยงน้อยกว่า การลงทุนในหุ้นอาจลดลง เนื่องจากพันธบัตรให้ผลตอบแทนที่ค่อนข้างมั่นคงเมื่อเทียบกับหุ้นในช่วงที่ดอกเบี้ยสูง
  • ค่าเงินแข็ง หุ้นอาจลง
    • เมื่อค่าเงินแข็ง:
      • บริษัทส่งออกได้รับผลกระทบจากเงินบาทแข็ง เนื่องจากสินค้าที่ส่งออกไปต่างประเทศจะมีราคาแพงขึ้นในตลาดต่างประเทศ ส่งผลให้ความต้องการสินค้าลดลง
      • กำไรในรูปเงินบาทลดลง หากบริษัทมีรายได้ส่วนใหญ่จากต่างประเทศ การที่ค่าเงินแข็งทำให้รายได้ในต่างประเทศถูกแปลงเป็นเงินบาทได้น้อยลง จะส่งผลให้กำไรของบริษัทลดลง
    • เมื่อค่าเงินแข็งมากเกินไป บริษัทส่งออกอาจต้องปรับกลยุทธ์การตลาดหรือราคา ซึ่งอาจส่งผลให้ตลาดหุ้นของบริษัทเหล่านี้ปรับตัวลดลง
  • ผลกระทบจากการเคลื่อนไหวของค่าเงินและดอกเบี้ยต่อหุ้น
    • การเคลื่อนไหวของค่าเงินและอัตราดอกเบี้ยมีผลกระทบต่อราคาหุ้นอย่างมีนัยสำคัญ นักลงทุนมักจะต้องติดตามการเปลี่ยนแปลงเหล่านี้อย่างใกล้ชิดเพื่อตัดสินใจลงทุน
    • ในช่วงที่ดอกเบี้ยเพิ่มขึ้น การลงทุนในตลาดหุ้นอาจลดลง เนื่องจากหุ้นไม่ได้ให้ผลตอบแทนที่ดีเท่ากับพันธบัตรหรือสินทรัพย์ที่มีความเสี่ยงต่ำ
    • เมื่อค่าเงินแข็งค่า หุ้นของบริษัทที่เน้นการส่งออกอาจประสบปัญหากำไรลดลง ซึ่งอาจทำให้ราคาหุ้นของบริษัทเหล่านี้ปรับตัวลดลงตามไปด้วย

บทบาทของธนาคารกลาง

เครื่องมือของธนาคารกลาง	รายละเอียด	ผลกระทบต่อเศรษฐกิจ	ผลกระทบต่อค่าเงิน	ผลกระทบต่อการลงทุน
ปรับอัตราดอกเบี้ยนโยบาย	การปรับอัตราดอกเบี้ยขึ้นหรือลงเพื่อควบคุมเงินเฟ้อและกระตุ้นการลงทุน	การปรับอัตราดอกเบี้ยมีผลโดยตรงต่อการเติบโตทางเศรษฐกิจและเงินเฟ้อ	การปรับอัตราดอกเบี้ยสูงขึ้นจะทำให้ค่าเงินแข็งขึ้น	การปรับดอกเบี้ยมีผลต่อการไหลของเงินทุนและการตัดสินใจลงทุน
แทรกแซงตลาดเงินตรา	การซื้อขายสกุลเงินในตลาดเพื่อควบคุมค่าเงินหรือรักษาสภาพคล่อง	การแทรกแซงสามารถรักษาเสถียรภาพของค่าเงินและลดความผันผวนในตลาด	แทรกแซงเพื่อเสถียรภาพของค่าเงินอาจทำให้ค่าเงินเพิ่มขึ้นหรือลดลงได้	นักลงทุนอาจมีความมั่นใจในการลงทุนหากธนาคารกลางแทรกแซงสำเร็จ
ซื้อขายพันธบัตรเพื่อควบคุมสภาพคล่อง	การซื้อหรือขายพันธบัตรในตลาดการเงินเพื่อเพิ่มหรือลดสภาพคล่องในระบบเศรษฐกิจ	ช่วยปรับสมดุลสภาพคล่องในตลาดและกระตุ้นเศรษฐกิจในช่วงที่จำเป็น	การซื้อพันธบัตรจะทำให้ค่าเงินอ่อนลงเนื่องจากเงินทุนออกจากระบบ	การควบคุมสภาพคล่องสามารถทำให้การลงทุนมีความน่าสนใจขึ้นหรือเสี่ยงน้อยลง
เป้าหมายของการแทรกแซง	การรักษาเสถียรภาพทางเศรษฐกิจและค่าเงิน รวมถึงการควบคุมเงินเฟ้อ	การแทรกแซงเพื่อรักษาเสถียรภาพสามารถช่วยให้เศรษฐกิจเติบโตอย่างมั่นคง	การแทรกแซงทำให้ค่าเงินมีเสถียรภาพและช่วยลดความผันผวน	การแทรกแซงที่ประสบความสำเร็จสามารถสร้างความมั่นใจให้กับนักลงทุน
สร้างความเชื่อมั่นให้ตลาด	การดำเนินนโยบายที่โปร่งใสและเชื่อถือได้เพื่อสร้างความมั่นใจในตลาด	ตลาดที่มีความมั่นคงและเชื่อมั่นจะช่วยส่งเสริมการลงทุนและการเติบโต	การสร้างความเชื่อมั่นทำให้ค่าเงินไม่ผันผวนอย่างรวดเร็ว	นักลงทุนจะมั่นใจในการลงทุนในตลาดที่มีเสถียรภาพและความเชื่อมั่นสูง

ดูยังไงว่าอัตราดอกเบี้ยจะขึ้นหรือลง?

การคาดการณ์การปรับอัตราดอกเบี้ยเป็นเรื่องที่สำคัญสำหรับนักลงทุนและผู้ที่เกี่ยวข้องในตลาดการเงิน เพราะการเปลี่ยนแปลงอัตราดอกเบี้ยสามารถส่งผลต่อการลงทุน การใช้จ่าย และการเติบโตทางเศรษฐกิจได้อย่างมาก ดังนั้น การติดตามสัญญาณทางเศรษฐกิจที่มีความสำคัญจึงเป็นสิ่งที่นักลงทุนและผู้ที่เกี่ยวข้องควรทำอย่างต่อเนื่อง

หนึ่งในสัญญาณที่ต้องจับตาคือ ตัวเลขเงินเฟ้อ เพราะเงินเฟ้อที่สูงเกินไปจะทำให้ธนาคารกลางต้องพิจารณาขึ้นดอกเบี้ยเพื่อควบคุมอัตราเงินเฟ้อไม่ให้เพิ่มขึ้นไปมากเกินไป ในขณะเดียวกันหากเงินเฟ้อต่ำเกินไป ธนาคารกลางอาจพิจารณาลดอัตราดอกเบี้ยเพื่อกระตุ้นการใช้จ่ายและการลงทุนในระบบเศรษฐกิจ

อีกหนึ่งสัญญาณที่สำคัญคือ อัตราการว่างงาน ซึ่งสามารถบ่งบอกถึงสภาพเศรษฐกิจโดยรวมได้ หากอัตราการว่างงานต่ำและเศรษฐกิจเติบโตดี ธนาคารกลางอาจคิดถึงการปรับขึ้นอัตราดอกเบี้ยเพื่อป้องกันการเกิดภาวะเงินเฟ้อ ขณะที่หากอัตราการว่างงานสูง ธนาคารกลางอาจปรับลดอัตราดอกเบี้ยเพื่อกระตุ้นการจ้างงานและกระตุ้นเศรษฐกิจ

ความเห็นของกรรมการนโยบายการเงิน ก็เป็นอีกสัญญาณที่สำคัญในการคาดการณ์อัตราดอกเบี้ย เนื่องจากกรรมการเหล่านี้มักจะให้สัญญาณเกี่ยวกับทิศทางของการดำเนินนโยบายการเงินในอนาคต บางครั้งธนาคารกลางอาจออกแถลงการณ์เกี่ยวกับแผนการที่จะปรับอัตราดอกเบี้ย ซึ่งจะช่วยให้นักลงทุนและผู้ที่เกี่ยวข้องในตลาดทราบถึงทิศทางที่คาดว่าจะเกิดขึ้น

สุดท้าย การส่งออกและการนำเข้า ก็เป็นปัจจัยที่ส่งผลต่อการตัดสินใจเกี่ยวกับอัตราดอกเบี้ย หากการส่งออกมีการเติบโตอย่างต่อเนื่อง ธนาคารกลางอาจเห็นว่าเศรษฐกิจแข็งแกร่งและอาจพิจารณาการขึ้นดอกเบี้ยเพื่อรักษาเสถียรภาพ ขณะที่การนำเข้าที่เพิ่มขึ้นอาจทำให้ธนาคารกลางต้องคำนึงถึงผลกระทบทางการเงินและการค้าระหว่างประเทศในเรื่องของการปรับอัตราดอกเบี้ย

กรณีศึกษา: ประเทศไหนใช้นโยบายดอกเบี้ยได้ผล?

• สหรัฐฯ: ขึ้นดอกเบี้ยเพื่อสู้เงินเฟ้อ
  • ในปี 2022, ธนาคารกลางสหรัฐฯ (Fed) ขึ้นอัตราดอกเบี้ยหลายรอบเพื่อต่อสู้กับภาวะเงินเฟ้อที่สูง
  • ผลจากการปรับขึ้นดอกเบี้ยอย่างต่อเนื่อง เงินเฟ้อเริ่มลดลงอย่างช้า ๆ แม้จะมีการฟื้นตัวจากการระบาดของโควิด-19
  • ดอลลาร์สหรัฐฯ แข็งค่าขึ้นเมื่อเทียบกับสกุลเงินอื่น เนื่องจากการขึ้นดอกเบี้ยดึงดูดนักลงทุนต่างชาติ
  • การขึ้นดอกเบี้ยช่วยให้สภาพคล่องในระบบการเงินลดลง ทำให้การใช้จ่ายภายในประเทศชะลอตัวลง ซึ่งเป็นการควบคุมเงินเฟ้อที่มีประสิทธิภาพ
• ญี่ปุ่น: ดอกเบี้ยต่ำแต่ค่าเงินอ่อน
  • ญี่ปุ่นยึดนโยบายดอกเบี้ยต่ำสุดขีดเพื่อกระตุ้นเศรษฐกิจที่ยังเติบโตได้ช้า
  • ธนาคารกลางญี่ปุ่น (BoJ) ได้รักษาดอกเบี้ยที่ระดับต่ำมากตลอดหลายปีที่ผ่านมา เพื่อกระตุ้นการใช้จ่ายและการลงทุนในประเทศ
  • การใช้นโยบายดอกเบี้ยต่ำทำให้ค่าเงินเยนอ่อนค่าอย่างต่อเนื่องเมื่อเทียบกับสกุลเงินหลัก เช่น ดอลลาร์และยูโร
  • การที่เยนอ่อนค่าเป็นผลดีต่อการส่งออกของญี่ปุ่น เนื่องจากสินค้าของญี่ปุ่นราคาถูกลงในตลาดต่างประเทศ ส่งผลให้การส่งออกเติบโตได้ดี
  • แม้การอ่อนค่าของเยนจะช่วยส่งเสริมการส่งออก แต่ก็สร้างปัญหาในการนำเข้า ทำให้ราคาสินค้าจากต่างประเทศสูงขึ้น
• ยุโรป: อัตราดอกเบี้ยต่ำและการกระตุ้นเศรษฐกิจ
  • ยุโรปใช้นโยบายดอกเบี้ยต่ำเพื่อกระตุ้นเศรษฐกิจที่เติบโตอย่างช้า ๆ โดยเฉพาะในช่วงหลังจากวิกฤตการเงินโลก
  • การที่อัตราดอกเบี้ยต่ำช่วยลดต้นทุนการกู้ยืมและกระตุ้นการลงทุนในธุรกิจและอุตสาหกรรมต่าง ๆ
  • การใช้นโยบายนี้ส่งผลให้ค่าเงินยูโรอ่อนค่าลงในบางช่วง ส่งผลดีต่อการส่งออก แต่ก็ทำให้มีปัญหากับการนำเข้าสินค้าผ่านการเพิ่มราคาสินค้านำเข้า
  • แม้จะมีผลกระทบในด้านลบ เช่น อัตราเงินเฟ้อที่อาจจะสูงขึ้น แต่ในด้านบวก นโยบายดอกเบี้ยต่ำช่วยเพิ่มความสามารถในการแข่งขันของบริษัทยุโรปในตลาดโลก